Την Κυριακή 19 Μαΐου του 2024 ο Σύλλογος Αρκάδων Ορειβατών Οικολόγων (ΣΑΟΟ) θα πραγματοποιήσει μια πορεία, με τεράστιο ιστορικό, αρχιτεκτονικό και πολιτιστικό ενδιαφέρον, στα παλιά υδραγωγεία της Τριπολιτσάς και στη Μάννα του Νερού.
Η πορεία θα ξεκινήσει από την πλατεία Φιλικών στις 10.00 το πρωί της Κυριακής και βαδίζοντας στην παλαιά Εθνική οδό Τρίπολης Μεγαλόπολης σε 20 λεπτά θα φθάσουμε στο ασβεστοκάμινο. Από εκεί στις 10.30 θα ανέβουμε το λοφίσκο και ακολουθώντας επίπεδη πορεία σε 45 περίπου λεπτά θα γίνει η πρώτη στάση μας θα είναι στα ερείπια της παλιάς δεξαμενής καθίζησης. Από εκεί, ακολουθώντας καλογραμμένο μονοπάτι, σε 20 λεπτά θα φθάσουμε στη Μάννα του Νερού, αφού έχουμε δεί στα αριστερά μας μέσα στην κοιλάδα την ενετική τρίτοξη υδατογέφυρα και τη μικρότερη οθωμανική υδατογέφυρα στα δεξιά μας.
Για όσους επιθυμούν να έλθουν με αυτοκίνητο μέχρι τη δεξαμενή καθίζησης θα πρέπει να πάρουν το δρόμο προς Σιλίμνα και ακριβώς στο πέταλο πριν τον Άγιο Βλάση να στρίψουν αριστερά, προσοχή δεν υπάρχει σήμανση. Ο δρόμος είναι αρχικά τσιμεντόδρομος και στη συνέχεια βατός χωματόδρομος. Θα σταθμεύσουν μπροστά από τη δεξαμενή. Εκεί θα συναντήσουν την πεζοπορική ομάδα, περίπου στις 11.15.
__________________________________________________________________________
Μνημεία της οθωμανικής πόλης αποτελούν τα δύο υδραγωγεία της . Το πρώτο χρονολογείται στην πρώτη οθωμανική περίοδο [1460 – 1685] και το δεύτερα στη δεύτερη ενετική περίοδο [1685 -1715]. Είναι σημαντικά έργω της προβιομηχανικής περιόδου. Τα σούγελα μεταφοράς, με τα υδατογέφυρα, τις δεξαμενές, τις βρύσες και τους μύλους αποτελούν σημαντικά μνημεία της πόλης, έχουν δε χαρακτηριστεί διατηρητέα.
Το πρώτο ξεκινούσε από την πηγή ‘’Μάννα του νερού’’, περίπου πέντε χιλιόμετρα δυτικά της πόλης και το δεύτερο από τους Κήπους του Βαλτετσίου, δεκαπέντε περίπου χιλιόμετρα από την ίδια κατεύθυνση. Τα δύο υδραγωγεία συνέκλιναν στη θέση ‘’Σμιγμένα νερά’’, πάνω από το λατομείο Καγιάννη. Στο αρχικό στάδιο λειτουργούσαν ανεξάρτητα, αφού υπήρχε μικρή υψομετρική διαφορά, ενώ υδροδοτούνταν και ο νερόμυλος στον βράχο ή επάνω μύλος, που αξιοποιούσε τα νερά του πρώτου υδραγωγείου, ερείπια του οποίου σώζονται δίπλα στο μαντρί του Μπουρτσουκλή.
Αργότερα, γύρω στη δεκαετία του 1870 επί δημαρχίας Νικόπουλου, όταν κατασκευάστηκε δεξαμενή καθίζησης στα ‘’Σμιγμένα νερά’’, πιθανόν να συνδέθηκε το οθωμανικό υδραγωγείο με το ενετικό , όπως δείχνουν μάλιστα κάποια στοιχεία στη δεξαμενή. Όμως, η λειτουργία του επάνω μύλου συνεχίστηκε, οπότε κατά τους χειμερινούς και ανοιξιάτικους μήνες λειτουργούσαν παράλληλα και τα δύο υδραγωγεία.
Σήμερα, από το οθωμανικό υδραγωγείο σώζονται τμήματά του στη διαδρομή, ένα υδατογέφυρο και το υπόγειο τμήμα στην κοιλάδα της ‘’Μάννας του νερού’’. Από το ενετικό, μεγάλο τμήματα της διαδρομής του και το σημαντικό και εντυπωσιακό τρίτοξο υδατογέφυρο σε ερειπιώδη κατάσταση.
Δυστυχώς, παρά τον χαρακτηρισμό τους ως διατηρητέων μνημείων, δεν έχει γίνει κάποια προσπάθεια συντήρησής τους από τις αρμόδιος αρχαιολογικές υπηρεσίες και μάλιστα έχει επιτραπεί στον Δήμο Τρίπολης η εκτέλεση έργων που προκάλεσαν ανεπανόρθωτες βλάβες.
Από την πηγή ‘’Μάννα του νερού’’ υδροδοτείται και σήμερα η πόλη της Τρίπολης. Το δίκτυο έχει τοποθετηθεί πάνω στο παλιό υδραγωγείο μέχρι τα ‘’Σμιγμένα νερά’’ και συνδέεται με το δίκτυο του υδραγωγείου της Πιάνας.
Το τοπίο στην περιοχή είναι ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους, κυρίως δε αυτήν την περίοδο που συνοδεύεται από τα νερά της υπερχείλισης του υδραγωγείο στη ρεματιά, ενώ έχει εκλείψει και η δυσοσμία από τη χωματερή στο ‘’Πλάτωμα’’.
Ο Άγγλος περιηγητής του 19ου αιώνα William Leake, που επισκέφτηκεe τον χώρο αναζητώντας το αρχαίο Παλλάντιο, τον παρομοιάζει με την Κοιλάδα των Βασιλέων στη Θήβα της Αιγύπτου.
Αυτός ο χώρος μπορεί να γίνει σήμερα ένας χώρος περιπάτου και αναψυχής για τους κατοίκους και επισκέπτες της Τρίπολης, με ελάχιστες δαπάνες. Αρκεί ένα απλό καθάρισμα στην αρχή της κοιλάδας, εκεί όπου υπάρχει η υπερχείλιση και η ποτίστρα. Θα μπορούσε να αξιοποιηθεί και το νερό που υπερχειλίζει κατά εκατοντάδες κυβικά κάθε μέρα, ιδιαίτερα αυτήν την περίοδο και να κλείσει το φρεάτιο στην κοιλάδα, λαμβάνοντας μέριμνα ώστε να ρέει μια μικρή ποσότητα για να ποτίζονται τα άγρια ζώα που διαβιούν στην περιοχή και να δροσίζονται οι επισκέπτες.
Η συνεργασία του Δήμου Τρίπολης και Αρχαιολογικής Υπηρεσίας είναι απαραίτητη για τη συντήρηση του οθωμανικού υδραγωγείου, πάνω στο οποίο περνά ο σύγχρονος αγωγός, μοναδικό μνημείο αυτής της περιόδου που κινδυνεύει με κατάρρευση.
Τα στοιχεία αυτά τα θέτουμε υπ’ όψιν της δημοτικής αρχής και της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, αλλά και υπ’ όψιν των πολιτών της πόλης, ώστε να σωθεί και να αξιοποιηθεί αυτός ο ιδιαιτέρου κάλλους και ιστορικής σημασίας χώρος.
Καλούμε δε τους συμπολίτες μας να συμμετάσχουν σ’ αυτήν την πορεία.