Την Παρασκευή 1 Σεπτεμβρίου στον ιστορικό χώρο όπου συνήλθε η Β' Εθνοσυνέλευση και υπογράφηκε το συνταγματικό κείμενο το 1823, η Α.Ε. ο τέως Προέδρος της Δημοκρατίας, Ακαδημαϊκός και Επίτιμος Καθηγητής του ΕΚΠΑ κ. Προκόπιος Παυλόπουλος, ο Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου της Νομικής Σχολής Αθηνών κ. Σπύρος Βλαχόπουλος και η Δρ Αρχαιολογίας και επιμελήτρια της έκδοσης κυρία Σμαράγδη Αρβανίτη μίλησαν τόσο για το περιεχόμενο του επετειακού τόμου όσο και για τη σημασία των αποφάσεων της Εθνοσυνέλευσης του Άστρους.
Ιδιαιτέρως, ο κ. Προκόπιος Παυλόπουλος μίλησε για την επικαιρότητα του «Νόμου της Επιδαύρου», δηλ. του Συντάγματος του Άστρους του 1823, το οποίο συνιστά μια μορφή κανονιστικής «γέφυρας» μεταξύ του «Προσωρινού Πολιτεύματος της Ελλάδος» – της Επιδαύρου – και του «οριστικού», «Πολιτικού Συντάγματος της Ελλάδος» – της Τροιζήνας.
Επεσήμανε με ιδιαίτερη έμφαση ότι το «Σύνταγμα του Άστρους του 1823» παραμένει και σήμερα εξαιρετικά επίκαιρο κατ’ εξοχήν ως προς τις καινοτομίες, τις οποίες θέσπισε για τον «Θεμελιώδη Νόμο» του Νεότερου Ελληνικού Κράτους, δηλαδή για το Σύνταγμα. Κυρίως για τις καινοτομίες σχετικά με την κανονιστική υπεροχή του Συντάγματος, έναντι του Νόμου και των λοιπών εκτελεστικών του κανόνων δικαίου και επιπλέον με την καθιέρωση της ακώλυτης άσκησης σημαντικών Θεμελιωδών Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Εμβαθύνοντας για ακόμη μια φορά στα πιο κρίσιμα και ουσιαστικά σημεία των αποφάσεων, τόνισε την καθιέρωση της συνταγματικής ανωτερότητας του κειμένου που υπογράφηκε στο Άστρος έναντι των κοινών νομοθετημάτων.
Από την πλευρά του ο κ. Βλαχόπουλος έθεσε περιγραφικά το ιστορικό πλαίσιο των εργασιών της Συνέλευσης και προχώρησε σε επιμέρους συγκριτικές παρατηρήσεις του κειμένου του Άστρους σε σχέση με αυτά της Επιδαύρου και της Τροιζήνας. Τόνισε τη σπουδαιότητα του Συντάγματος του Άστρους, κυρίως για τις φιλελεύθερες διατάξεις του, που προέβλεπαν την καθιέρωση και προάσπιση των φυσικών δικαιωμάτων του ανθρώπου. Επεσήμανε τη διορατικότητα των συντακτών του Συντάγματος όταν θεμελίωναν την αρχή της ελευθεροτυπίας και την κατάργηση της λογοκρισίας, σε μια περίοδο που οι εφημερίδες ήταν ελάχιστες και η εκτυπωτική παραγωγή περιορισμένη.
Θεώρησε, δε, κορυφαία στιγμή της νομοθετικής διαδικασίας την ψήφιση άρθρου για την κατάργηση της δουλείας, όταν ακόμα και στην Ευρώπη της εποχής εκείνης υφίσταται αγοραπωλησία ανθρώπων. Έκλεισε τονίζοντας πως το Σύνταγμα συμπυκνώνει την ιστορία ενός λαού και αυτό δηλώνεται ξεκάθαρα στη Διακήρυξη του Άστρους όταν «κηρύττει την πολιτικήν των Ελλήνων υπάρξιν και ανεξαρτησίαν», δηλ. όταν συνδέει την ύπαρξη του Ελληνικού Έθνους με την ύπαρξη Συντάγματος. Όσον αφορά το μελανό σημείο του Αγώνα της Ανεξαρτησίας, δηλ. την εμφύλια διαμάχη, διευκρίνισε πως οι αντιθέσεις προϋπήρχαν, και παρόλο που έγιναν σημαντικά βήματα κατά τη διάρκεια της Συνέλευσης του Άστρους, όταν όλοι συμφώνησαν και υπέγραψαν το Σύνταγμα και τη Διακήρυξη, οι αντιθέσεις στη συνέχεια οξύνθηκαν σε σημείο που τέθηκε σε κίνδυνο και η ίδια η Επανάσταση.
Τέλος η Δρ. Σμαράγδη Ι. Αρβανίτη παρουσίασε συνοπτικά τα επιμέρους άρθρα του Επετειακού Τόμου, αναφέροντας και το σκεπτικό της δομής του. Επεσήμανε πως η συμπλήρωση 200 ετών από την πραγματοποίηση της Εθνοσυνέλευσης συνιστά ένα ορόσημο για την ιστορία της συγκρότησης του νέου Ελληνικού Κράτους και γι’ αυτό ακριβώς αποτελεί μια εξαιρετική συγκυρία για να συζητηθούν εκ νέου και ίσως, από διαφορετική οπτική τα καθοριστικά αυτά πολιτικά γεγονότα και οι ποικίλες κοινωνικό - πολιτικές πτυχές τους. Ο Επετειακός τόμος συνιστά μια συλλογική προσπάθεια παρουσίασης, με σύγχρονη κριτική ανάλυση, της θεμελιακής αυτής στιγμής στο ιστορικό γίγνεσθαι. Μέσα από πρωτότυπα άρθρα Πανεπιστημιακών καθηγητών και έγκριτων ερευνητών, ιστορικών και νομικών, επιχειρήθηκε η προβολή των αναγκών και των συνθηκών που οδήγησαν τους πρωταγωνιστές εκείνης της φορτισμένης περιόδου, μετά τις πρώτες νίκες στο στρατιωτικό πεδίο, να προχωρήσουν στη δημιουργία σύγχρονου κράτους, να θέσουν τα θεμέλια της δημοκρατικής αντιπροσώπευσης.
Την εκδήλωση χαιρέτισαν ο Αντιπρόεδρος της Βουλής και Βουλευτής Αρκαδίας κ. Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος, εκπροσωπώντας τον Πρόεδρο της Βουλής κ. Κωνσταντίνο Τασούλα και ο Αντιπεριφερειάρχης κ. Χρήστος Λαμπρόπουλος.
Την εκδήλωση συντόνισε ο Πολιτικός Επιστήμονας και Επιστημονικός Διευθυντής του Ινστιτούτου για την Σοσιαλδημοκρατία Γιώργος Παπούλιας.
Ο Δήμαρχος Βόρειας Κυνουρίας Γιώργος Καμπύλης δήλωσε σχετικά:
«Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος για την παρούσα έκδοση. Ήταν μια ημέρα ορόσημο για ολόκληρο τον Δήμο Βόρειας Κυνουρίας καθώς παρουσιάστηκε μια έκδοση επετειακή που αφορά στη Β΄ Εθνοσυνέλευση, ένας συλλογικός τόμος που προσεγγίζει το γεγονός της Β’ Εθνοσυνέλευσης από πολλαπλές σκοπιές. Οι γράφοντες, ιστορικοί και νομικοί κατά βάση, δίνουν ο καθένας τον προσωπικό του τόνο και ενώ οι θεματικές ενότητες δομούνται με πρωτοτυπία, η τελική σύνθεση αποπνέει σύμπνοια και συλλογικότητα. Πραγματικά όταν πριν από αρκετούς μήνες σχεδιάζαμε την παρούσα έκδοση δεν περίμενα ένα τόσο εντυπωσιακό αποτέλεσμα, τόσο από αισθητικής άποψης όσο και από άποψη περιεχομένου, πράγμα το οποίο θα διαπιστώσετε όλοι όταν το κρατήσετε στα χέρια σας. Ευχαριστώ θερμά πρωτίστως τον κ. Τασούλα και τη Βουλή των Ελλήνων που έθεσαν υπό την αιγίδα τους την αναφερόμενη έκδοση και κατόπιν τον τέως Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Παυλόπουλο και τον Καθηγητή κ. Βλαχόπουλο για την παρουσία τους στην εκδήλωση. Δεν υπάρχουν λόγια για την ακούραστη Σμαράγδη Αρβανίτη η οποία με περίσσιο ζήλο και μεράκι επιμελήθηκε αφιλοκερδώς την παρούσα έκδοση. Στόχος όλων μας είναι να διατηρούμε ζωντανή τη μνήμη του παρελθόντος συνδέοντάς τη με τη σύγχρονη κοινωνία».
